وکیل جرایم رایانه ای در شیراز
خداوردی حنیور
وکیل در شیراز و مشاور حقوقی
مفهوم جرایم رایانه‌ای
وکیل جرایم رایانه ای در شیراز در این باره میگوید: در دوره کنونی با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و گسترده شدن شبکه های مجازی، وسایل ارتکاب جرم نیز متحول شده است. از طرفی اثر استفاده از اینترنت و وسایل الکترونیکی در زندگی بشری، امروزه، غیرقابل انکار است. به همین سبب جرایم جدیدی تحت عنوان جرایم رایانه‌ای ظهورکرده است. بر این اساس قانونگذار با هدف پیشگیری از برهم خوردن نظم در فضای مجازی، مقرراتی را در این محیط تعیین نموده است.
در تعریف جرایم رایانه‌ای باید بگوییم که این دسته از جرایم در محیط مجازی خارج از محیط واقعی اتفاق می‌افتد. به بیان دیگر باید گفت فعل یا ترک فعلی که در رایانه یا به وسیله رایانه یا به کمک رایانه یا به روش اتصال به اینترنت مستقیم یا غیر مستقیم آن واقع شود، از سوی قانونگذار منع شده است و برای آن مجازاتی در نظر داشته است که جرایم رایانه‌ای خواهد بود. پس جرایم رایانه‌ای به سه دسته قابلیت تقسیم دارند:
1- جرم هایی که رایانه و مشتقات آن موضوع جرم است. مثل سرقت و تخریب.
2- جرم هایی که رایانه وسیله ارتکاب جرم است. که عموماً به وسیله فضاهای اینترنتی مانند کلاهبرداری و جعل و سرقت رایانه ای.
3- جرم هایی که به آن جرم سایبری اطلاق می شود و در محیط مجازی رخ می‌دهد. اما اثر آن در محیط واقعی ظهور می‌کند. مثل شنود غیر مجاز ، دسترسی غیرمجاز، انتشار ویروس و کرم های رایانه ای.
از نظر عده‌ای از افراد و حقوقدانان محقق شدن جرم رایانه‌ای منوط به اختلاف در نظرات و دیدگاه ها می باشد.
مصادیق جرایم رایانه ای
وکیل جرایم رایانه ای در شیراز در این باره میگوید:
1- دسترسی غیر مجاز داده یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی.
2- شنود غیرمجاز
3- جاسوسی رایانه‌ای
4- جعل رایانه ای( در زمینه جعل رایانه ای نیز میتوانید با وکیل جعل در شیراز به صورت تلفنی رایگان مشاوره داشته باشید)
5- سرقت و کلاهبرداری رایانه ای( در زمینه کلاهبرداری رایانه ای و سرقت نیز میتوانید با وکیل کلاهبرداری در شیراز و وکیل سرقت در شیراز به صورت تلفنی رایگان مشاوره داشته باشید)
6- جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی در رایانه
7- نشر اکاذیب
مرجع صالح به رسیدگی جرایم رایانه ای
بر اساس ماده ۳۱ قانون جرایم رایانه‌ای که در سال ۱۳۸۸ تصویب شده است مرجع قضایی ویژه ای را به دادرسی به جرایم رایانه‌ای اختصاص داده است. بر این اساس دادسرای رسیدگی به جرایم رایانه‌ای و فناوری ارتباطات که معروف به دادسرای جرایم رایانه ای است و در ناحیه ۳۱ تهران واقع شده است، مرجع اصلی رسیدگی به این جرایم می باشد.
هدف اصلی این دادسرا رسیدگی و دادرسی به جرایم رایانه ای و فناوری اطلاعات و ارتباطات و دادرسی در زمینه پرونده های شرکت های هرمی و شکایت در مورد جرایمی که در شبکه های مجازی اتفاق افتاده است، می باشد.
الزام به اخذ وکیل در جرایم رایانه‌ای در شیراز
وکیل جرایم رایانه ای در شیراز در این باره میگوید: دشواری های دادرسی جرم رایانه‌ای به سبب ظهور آن در محیط مجازی، ویژگی‌های خاص دلایل اثبات این جرم، مشکلاتی را در رسیدگی به این دسته از جرایم به وجود می آورد و رسیدگی تخصصی به این جرم در دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای از سوی قانونگذار و مراجع قضایی، ضرورت دخالت یک وکیل با تجربه را می طلبد. پیگیری دعاوی رایانه‌ای از سوی وکیل متخصص بسیار تاکید شده است.
زیرا هر ادعایی در رابطه با جرم رایانه‌ای نتواند اثبات شود، در حکم افترا خواهد بود و آثار سویی را برای شخص شاکی به دنبال خواهد داشت و اصولاً وکیل های سنتی تنها در زمینه ی تخصصی خود دارای تجربه می باشند و قادر نیستند جوابگوی نیازهای جدید جامعه مثل جرایم رایانه‌ای باشند.
مثلاً در پرونده های تخصصی، یک وکیل برای این که بتواند ادعاهای طرف مقابل پرونده را نقد و بررسی کند. خودش، باید اطلاعات داشته باشد تا بتواند حقوق موکل خود را احراز نماید. اگر وکیلی از موضوعی که دفاع می کند بی اطلاع باشد و از روال رسیدگی آگاهی نداشته باشد، کاملاً واضح است که دفاع، موثر نخواهد بود. پس نیاز به وکیل تخصصی و مجرب در زمینه جرایم رایانه‌ای امروزه بیش از پیش احساس می‌شود.
مفهوم دسترسی غیر مجاز و بررسی عنصر قانونی آن
مقصود از دسترسی غیرمجاز آن است که افراد بی صلاحیت به اطلاعات حفاظت شده ای دسترسی یابند. این عمل جرم تلقی شده و برای آن مجازات تعیین شده است. در قانون درماده ۱ قانون جرایم رایانه‌ای آمده است: که اگر کسی به شکل غیر مجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی که از سوی تدابیر امنیتی نگهداری می شود دسترسی پیدا کند، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود.
در این ماده دسترسی غیرمجاز جرم انگاری شده است. لازم به ذکر است که مقصود از سامانه رایانه‌ای هر نوع دستگاه یا مجموعه ای از اتصالات سخت افزاری و نرم افزاری می باشد که به وسیله اجرای برنامه های آن پردازش خودکار داده، عمل می کند.
مقصود از سامانه ی مخابراتی هم انتقال سیگنال ها از فاصله های متفاوت با هدف برقراری ارتباط می باشد. جرم دسترسی غیر مجاز فعلی مثبت هست. که با انجام یک کار اتفاق می‌افتد. پس با ترک فعل وقوع این جرم حاصل نمی شود. یعنی حتماً فرد باید به شکلی غیر مجاز به مفاد ذخیره شده یا در حال پردازش دسترسی پیدا کند و آن هم از نوع غیر مجاز است.
مفهوم شنود غیرمجاز و بررسی عنصر قانونی آن
همه انسان ها حریم خصوصی و شخصی خودشان را که شامل مکالمات تلفنی ، پیام و تصاویر می‌شود را دارند. اگر کسی وارد این حریم خصوصی شود، حقوق فرد را ضایع کرده است. بر این اساس یکی از با اهمیت ترین حقوق افراد حریم شخصی آن ها می باشد. یکی از مهم‌ترین جرایمی که در بستر مجازی واقع می شود، جرم شنود غیر مجاز است.
در ماده ۲ جرایم رایانه‌ای تعریفی از شنود غیرمجاز ارائه شده است که اگر کسی به شکل غیر مجاز محتوای درون مسیر انتقال ارتباطات غیر عمومی در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترو مغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال یا جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود. اما این موضوع نباید باعث شود که چنین به ذهن آید که منظور از شنود غیرمجاز، فقط گوش دادن به مکالمات صوتی خصوصی افراد می باشد. خیر.
شنود غیرمجاز دربرگیرنده هر شکل از پیام خصوصی مثل محتوای صوتی یا عکس یا نوشتاری می باشد. البته فقط شنود محتوای خصوصی بدون توافق شخص صاحب اطلاعات، مصداق جرم شنود است. شنود غیرمجاز از مصداق های جرم علیه محرمانه بودن می باشد و همین که انجام شد، جرم تلقی خواهد شد. نیازی نیست که فردی که این جرم را انجام می‌دهد، منفعت مادی و امتیازاتی در این راه کسب کند. بنابر این دو عنصر مادی در آن باید محقق شود: یکی این که جرمش بدون توافق و رضایت فرد انجام شود و یکی این که محتوای در حال انتقال شنود شود.
مفهوم جعل یارانه ای و عنصر قانونی آن
وکیل جرایم رایانه ای در شیراز در این باره میگوید:
در عنصر قانونی جرم جعل رایانه ای در ماده۶ قانون جرایم رایانه‌ای چنین بیان شده است که: اگر کسی به شکل غیر مجاز یکی از این اقدامات را انجام دهد جاعل رایانه‌ای خواهد بود:
چنان چه کسی به شکل غیر مجاز تغییر در داده های قابل استناد ایجاد کند یا این که به اطلاعات متقلبانه دیگری وارد کند یا داده های قابل استناد ایجاد نماید. داده ها و علائم موجود در کارت های حافظه قابل پردازش در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا تراشه ها را تغییر دهد یا با ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده ها یا علائم به آن ها اقداماتی را انجام دهد، جرم رایانه‌ای محسوب می‌شود.
در جعل رایانه ای اقدامات جاعل نسبت به اطلاعاتی انجام می‌شود که دیجیتال و مجازی هستند. جرم جعل رایانه ای جرمی است که با فعل مثبت تغییر دادن و وارد کردن انجام می شود. بنابراین با ترک فعل محقق نمی گردد. مثلاً اگر در یک شرکت مدیر امور مالی از یاد ببرد، اطلاعاتی را در رایانه وارد کند، جرم جعل رایانه ای ظهور پیدا نکرده است. نکته دیگر این که اگر اطلاعات قابل استناد نباشد ارزشی برای جعل نخواهد داشت .
بنابراین جرم جعل در مورد اطلاعاتی باید اتفاق بیفتد و این تغییر و ورود داده، حاصل شود که آن اطلاعات ارزش استناد داشته باشد و صاحب اطلاعات از این تغییر و ورود جاعل زیان ببیند. به عنوان مثال اگر شخصی یک عکس از طبیعت را تغییر دهد، جرم جعل محقق نشده است. چون این عکس ارزش مادی و قابلیت استناد را نخواهد داشت.
با توجه به ماده ۶ جرایم رایانه ای، جرم جعل رایانه ای از یک تا پنج سال حبس و جزای نقدی دو میلیون تا ده میلیون تومان و یا هر دو مجازات حبس و جزای نقدی را به دنبال خواهد داشت.
جرم علیه عفت و اخلاق عمومی و بررسی آن
با رشد و پیشرفت فناوری، ارتکاب جرایم منافی عفت هم شکل های نوینی یافته است. بر این اساس قانونگذار رفتارهای منافی عفتی که به وسیله شبکه‌های رایانه‌ای اتفاق می‌افتد نیز جرم انگاری کرده است. مقصود از جرایم رایانه‌ای علیه عفت عمومی آن بخش از جرایم موجب منافی عفت و اخلاق عمومی می باشد که در محیط رایانه‌ای اتفاق می‌افتد.
در واقع اینترنت و محیط سایبری مقدمه یا ابزار ارتکاب جرم نیست. چه بسا مکان ارتکاب جرم است و رایانه در ارتکاب این جرم نقش دارد . از مصادیق جرایم رایانه‌ای علیه عفت عمومی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- نشر مفاد مستهجن و مبتذلک
مقصود از محتوای مستهجن در واقع تصاویر و صوت و متنی می باشد که بیانگر عریان بودن کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان می باشد. مجازات آن حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال و جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات است.
2- همکاری با دیگران برای دسترسی به محتوای مبتذل و مستهجن
گاهی این امکان وجود دارد که شخص مستقیما محتویات مستهجن را تولید و نشر نکند، اما بستری آسان برای دسترسی سایر افراد به این محتویات را فراهم کند. مجازات این جرم، حبس از نود و یک روز تا یک سال و جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات خواهد بود.
3- فراهم کردن عکس و فیلم از مکان های مختص بانوان.
چنان چه کسی از جاهایی که به بانوان اختصاص یافته است، مثل حمام‌ها و استخرها فیلم تهیه کند، مصداق جرم مذکور خواهد بود و به ۲ تا ۵ سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از حقوق اجتماعی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود.
4- فراهم کردن پنهانی فیلم و عکس مبتذل از مجالس خانوادگی دیگران و نشر آن.
اگر کسی از مراسم خانوادگی دیگران فیلم یا عکس بگیرد و آن را توزیع کند، از مصادیق دیگر جرم علیه فساد و اخلاق عمومی در محیط مجازی می باشد که به ۲ تا ۵ سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از حقوق اجتماعی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
سرقت و کلاهبرداری رایانه‌ای و بررسی آن
سرقت رایانه ای درست برعکس سرقت سنتی با ربایش اطلاعات سروکار دارد. در سرقت رایانه‌ای دستگاه دیجیتالی مانند کامپیوتر، فلش، تلفن همراه، سرقت نمی‌شود، بلکه داده‌های آن به سرقت برده می‌شود. به شکلی که از دسترس صاحب آن خارج می گردد.
کات کردن و یا نسخه‌ای از آن سرقت می‌شود. مثل کپی کردن. برای این که سرقت رایانه ای محقق شود. فرقی نمی کند اطلاعاتی که به سرقت برده می‌شود، ارزش مالی داشته باشد یا نه. پس با وجود ارزش مالی یا غیرمالی اطلاعات، در هر حال جرم واقع می شود. مثل سرقت عکس های دیجیتال خانوادگی که ارزش مالی ندارند، اما مصداق سرقت رایانه‌ای خواهد بود.
جرم کلاهبرداری رایانه‌ای هم در فضای مجازی و بین داده های رایانه ای و سامانه های کامپیوتری قابل ارتکاب می باشد. مثلاً فردی کلاهبردار در اطلاعات حساب بانکی افراد دست می برد و موجودی حساب آن ها را برای خود واریز می‌کند. تشخیص مصداق کلاهبرداری رایانه‌ای بر عهده مرجع قضایی می باشد.
در ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای، کلاه برداری رایانه‌ای مورد تعریف واقع شده است و چند مورد از رفتارهایی که باعث تحقق جرم کلاهبرداری می شود را در این ماده بیان نموده است. وارد کردن اطلاعات مثل کسی که کارت عابر بانک دیگری را برداشته و رمز آن را وارد کند و پول های او را از حساب بردارد.
تغییر دادن اطلاعات مثل کسی که در حساب بانکی تغییرات ایجاد کند. محدود کردن اطلاعات و متوقف کردن اطلاعات و محو نمودن سامانه از مصادیق کلاهبرداری رایانه‌ای خواهد بود. جرم کلاهبرداری رایانه‌ای وقتی محقق شد، کلاهبردار ضمن رد مال از یک تا پنج سال حبس یا جزای نقدی ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات را باید تحمل کند.
پولشویی
یکی از جرایم رایانه‌ای بسیار با اهمیت در حوزه اقتصادی پولشویی است و آن بدان معناست که فرد طی یک عمل یا فرایندی، درآمد حاصل از فعالیت های غیر مجاز و غیر قانونی و مجرمانه را وارد حوزه سالم اقتصادی می‌کند و ظاهراً این دارایی‌ها را به درآمدهای مشروع و قانونی تبدیل می نماید که اصطلاحاً شستو یا تطهیر می کند. پس در فرآیند پولشویی منشا اولیه ی در آمد مخفی می ماند.
ضرورت نیاز به وکیل جرم رایانه ای در شیراز
از آن جایی که جرایم رایانه ای، جرایمی تخصصی می باشند، برای دفاع یا اقامه شکایت از این جرایم باید وکیل متخصص در این حوزه استفاده شود. چنان چه اقامه ی دعوا به صورت صحیح در زمینه جرایم رایانه ای انجام نشود، می تواند موکل را با خطا مواجه کند و او را به بیراهه بکشاند و حقوق از دست رفته او از بین برود و قابل احقاق شدن نباشد.
گروه حقوقی وکیل در شیراز موکلان پیشنهاد می کند در زمینه اتخاذ وکیل برای اقامه ی دعوا یا دفاع، از وکیل متخصص در این حوزه که تجربه زیادی در این زمینه برخوردار هستند و دست کم پرونده های زیادی در زمینه جرایم رایانه‌ای به عهده گرفتند و سابقه خوبی در این راه دارند، بهره ببرند.